1. ราคา

1. ความหายากของแผ่น ตามชื่อเลยความหายาก ยิ่งเป็น Original ปั๊มแรก ยิ่งมีราคาที่ค่อนข้างสูงสำหรับนักสะสม โดยส่วนใหญ่ปัจจุบันจะเป็นการนำอัลบัมเก่ากลับมาผลิตใหม่ และทั้งนี้ก็ขึ้นอยู่กับสภาพของแผ่นนั้น ๆ ด้วยว่ามีสภาพดีแค่ไหน แต่ก็ขึ้นอยู่กับการตกลงราคากันอยู่ดี อาจมีราคาต่ำตั้งแต่หลักพัน จนถึงราคาหลักหมื่นก็มีให้เห็นเช่นกัน

2. สภาพของแผ่น การดูนั้นส่วนใหญ่นักสะสมจะดูที่ สภาพของตัวแผ่นเสียงนั้นเป็นหลักว่ามีรอยหรือไม่ ถึงแม้ว่าจะไม่ได้ซื้อมาใช้งานก็ตาม รวมไปถึงสภาพของปกแผ่นด้วยว่ามีรอยฉีกขาดอย่างไรบ้าง ส่วนใหญ่แล้วปกจะเสียหายที่สุด ถ้าเก็บรักษาไม่ดีก็อาจทำให้ปกบุบได้

3. จำนวนผลิตของแผ่น หรือที่เราเห็นกันทั่ว ๆ ไปนั่นแหละ Limited ทั้งนี้ก็มีหลากหลายแบบ เช่น แผ่น Limited 500 แผ่นบนโลก, แผ่นที่ทำขึ้นมาเนื่องในโอกาสเฉพาะตามเทศกาล Record Store Days(RSD), รวมไปถึงแผ่นที่มีลายเซ็นต์จำนวนจำกัด มีการแจกของในร่วมด้วยกับการสั่งซื้อแผ่น Poster ที่ระลึกก็มีให้เห็นหลากหลาย

4. ประเทศที่ผลิต ส่วนใหญ่ที่เราเห็นกันจะมีแผ่นมาจาก EU ซะส่วนมาก แต่ที่นิยมกันส่วนใหญ่ก็จะเป็น US, EU, Japan โดยเฉพาะ US ที่เขาว่ากันว่าเป็นแผ่นคุณภาพดี Japan ที่มีโอบิ ซึ่งจะเป็นกระดาษใส่ไว้กับตัวแผ่นที่บอกรายละเอียดข้อมูลของแผ่น ผู้บริโภคบางท่านถ้าเป็นแผ่นมากจาก Japan แต่ไม่มีโอบิ ก็ถึงขั้นไม่ซื้อเลยด้วยซ้ำไป

2. Condition

คือ ตัวย่อสภาพแผ่น โดยแบ่งเป็น ปก/แผ่น เช่น SS/SS, Mint/SS, Mint/Mint ซึ่งบ่งบอกถึงสภาพของแผ่นนั้น ๆ เช่น แผ่นไม่ซีลแต่ไม่เคยถูกเล่น, แผ่นซีลไม่เคยผ่านการใช้งาน ตัวย่อทั้งหมดมีดังนี้

สภาพปก
SS = ปกใหม่ ยังไม่แกะซีล
Mint =เหมือนใหม่ เพิ่งแกะซีล ไม่มีรอยยับหรือขาดให้เห็น
NM = เกือบใหม่ สภาพเดิมๆ อาจเหลืองบ้างตามอายุ ไม่มีรอยยับหรือขาดให้เห็น
VG++ (Ex) = มีรอยยับ หรือรอยขีดที่ปก เล็กน้อย
VG+ = มีรอยยับ หรือรอยขีดที่ปกพอควร แต่ไม่มีรอยขาด
VG = มีรอยขีด และ/หรือ ขาดบ้าง
สภาพแผ่น
SS = แผ่นใหม่ ยังไม่แกะซีล
Mint =เหมือนใหม่ เพิ่งแกะซีล ดูแล้วเหมือนไม่มีร่องรอยการเล่น หรือผ่านการเล่นมาน้อยมาก
NM = เกือบใหม่ ผิวอาจไม่มันเงาเหมือนใหม่ แต่ไม่มีรอยใดๆปรากฏให้เห็น
VG++ (Ex) = มีรอยขนแมว หรือ มีขีดจางๆ บ้างเล็กน้อย
VG+ = มีรอยเป็นขีดบ้างไม่มาก เล่นไม่มีสดุด อาจมีเสียงกรอบแกรบบ้าง แต่ไม่มาก
VG = มีรอยขีดชัดเจนและมีเสียงกรอบแกรบระดับที่ยอมรับได้ เล่นได้ไม่สะดุด

3. Format

รูปแบบของแผ่นที่นำมามีมากมาย ไมว่าจะเป็นรูปแบบของปก รูปแบบของแผ่น จำนวนการผลิต ความพิเศษของแผ่นนั้น ๆ

1. ขนาดของแผ่น โดยแบ่งออกเป็น 3 ขนาด 7, 10, 12 นิ้ว

1.1 ขนาด 7 นิ้ว หรือแผ่นซิลเกิล จำนวนรอบหมุน 45 rpm สมัยก่อนแผ่นเสียง 7 นิ้วถูกผลิตมาไว้สำหรับใช้คู่กับตู้เพลง ซึ่งทำให้ประหยัดพื้นที่ มีความคงทนในระดับนึง แต่ข้อเสียของมันคือจำนวนเพลงที่น้อยมากๆ โดยจะมีแค่ 1 เพลงเท่านั้น เลยถูกเรียกว่าแผ่นซิงเกิล

1.2 ขนาด 10 นิ้ว เป็นฟอร์แมตแผ่นเสียงรุ่นบุกเบิก (อยู่ตรงกลางของภาพ) ซึ่งใช้เล่นกับเครื่องเล่นยุคเก่าที่ต้องไขลาน โดยไม่ต้องผ่านแอมป์หรือตัวขยายเสียง ใช้อย่างแพร่หลายตั้งแต่ ค.ศ.1900 ถึงต้นยุค 60s กระทั่งมีแผ่น 7 นิ้วถือกำเนิดขึ้น ซึ่งใช้พื้นที่น้อยกว่า เบากว่า บรรจุเพลงต่อด้านมากกว่า แผ่นครั่งเก็บรักษายาก แตกง่าย จึงค่อยๆหายไปในที่สุด เหลือแต่คุณค่าในเรื่องการสะสมเท่านั้น

1.3 ขนาด 12 นิ้ว แผ่น LP เส้นผ่าศูนย์กลาง 30 ซม.(12 นิ้ว)โดยหมุน 33 1/3 ต่อนาที (33 1/3 rpm) LP ย่อมาจาก Long Playing record หรือ “อัลบัม” ที่เราเรียกกันอย่างทุกวันนี้ ซึ่งเริ่มผลิตในปี 1948 มาจนถึงปัจจุบัน พื้นที่ของแผ่นทั้งสองด้านรวมกัน สามารถบันทึกเพลงที่มีความยาวได้ประมาณ 60 นาที แต่ส่วนใหญ่จะเฉลี่ยอยู่ที่ไม่เกิน 40 นาที

2. สีแผ่น

โดยปกติสีแผ่นมีหลากหลายมาก ๆ โดยแยกออกเป็น 3 ประเภทแบบง่าย ๆ คือแผ่นสีดำปกติ (เสียงดีที่สุด เพราะ ผงถ่านที่ทำให้สีดำแล้วยังเพิ่มความทนทาน แถมต้นทุนยังต่ำอีกต่างกาย) แบบสี หรือ Color LP อันนี้ตามชื่อเลย มีมากมาย สีแดง สีม่วง สีฟ้า หรือจะเป็นสีผสม สีใส สีทึบก็มีหมด และอย่างสุดท้าย Picture Disc อันนี้ค่อนข้างพิเศษ เป็นแผ่นที่มีรูปอยู่ที่แผ่นเสียงเลย เพราะปกติเวลาขายแผ่นเสียงจะมีปกหุ้มไว้ต้องแกะซีลมาดูสี แต่ถ้าเป็นแผ่น Picture Disc จะเป็นซองแทนเพราะรูปบนแผ่นเสียงก็สวย จึงต้องโชว์รูปบนแผ่นเสียง ทางผู้ผลิตจึงไม่ผลิตปกแต่ใส่เป็นซองใส่แทนนั้นเอง

3. Album / EP

แผ่นเสียงจะมี 2 แบบคือ Album หรือ EP ตามชื่อถ้าเป็นอัลบัม จะมีเพลงทั้งหมดในอัลบัมซึ่งจะขายดีกว่าปกติ ส่วน EP โดยส่วนใหญ่ถ้าศิลปินเองต้องการจะออกเพลงมาเพื่อโปรโมทหรือขายก่อน แต่ยังทำไม่ครบทุกเพลงในอัลบัม แผ่นเสียงนั้นก็จะมีเพลงแค่ส่วนนึงของอัลบัม เช่น 4 – 6 เพลง โดยแผ่นพวกนี้เรียกว่าแผ่น EP ถ้าเวลาผ่านไปนาน ๆ จะขายออกยากกว่า เพราะ ผู้บริโภคก็คงอยากฟังเพลงเต็มอัลบัมจริงไหมหล่ะ แต่แผ่น EP บางแผ่นก็ขายดีอีกเช่นกัน โดยการนำเพลงดังที่สุดในอัลบัมมาใส่ แล้วขายในราคาที่ต่ำกว่าอัลบัม ก็จะเป็นแผ่นที่ขายดีเหมือนกัน แผ่นรวมเพลงดังประมาณนี้